Historia Kaliszkowic Kaliskich
KALISZKOWICE KALISKIE (pierwotnie Kaliszkowice Pańskie, Caliskowicze Nobilium, Kaliszkowice Małe) – dawna wieś szlachecka, a następnie własność zakonu klarysek z Kalisza. Wymienione w dokumencie fundacyjnym księcia Władysława Odonica z 1211 r. W Księdze Fundacji Biskupstwa Wrocławskiego Kaliszkowice wzmiankowane są w 1305 r. jako Kaliscovitz. Wieś zobowiązana była wówczas do płacenia dziesięciny wiardunkowej z 30 łanów ziemi na rzecz biskupa wrocławskiego. Najstarszymi postaciami historycznymi z Kaliszkowic są wymienieni w księdze ziemskiej kaliskiej Michał i Siebor (1405 r.), Szpot (1410 r.), Adam Wszebor, Stanisław, Paszko, Albert, Bedrzyk, Świętosław, Piotr syn Alberta, Michał, Mikołaj, Jan, Czybor, Wolfram i Albert Przedslaja (1413 r.) oraz księdze ziemskiej ostrzeszowskiej Handzel (1419 r.). Natomiast w innym dokumencie z 1413 r. występuje Cziborus alias Czczik de Kaliscouicze.
Wieś i jej poszczególne części były już w średniowieczu przedmiotem obrotu handlowego. W 1432 r. Marcin z Kalinowej kupił różne części dziedziców z Kaliszkowic za 55 grzywien. W 1433 r. dokupił część Bernarda za 11 grzywien i część Alberta Kaliszkowskiego za 18 grzywien, zaś w 1434 r. część Marcina za 18 grzywien. Z kolei w 1458 r. Jan z Kaliszkowic zastawił za 9 wiardunków Mikołajowi z Kaliszkowic ½ działu zwanego Zadarnowska. W 1498 r. Cherubin z Kaliszkowic sprzedał 10 grzywien czynszu ze swojej części Kaliszkowic altaryście kościoła w Grabowie. Wieś posiadała dawny przywilej lokacyjny lecz dopiero z 1509 r. pochodzi najstarsza wzmianka o sołtysie Szymonie Czwordaszu, który sprzedał połowę swojego sołectwa. W dokumencie z 1531 r. wymieniony jest kaliszkowicki młyn. Właścicielem wsi ok. 1541 r. był Wojciech Dzierżanowski. W 1618 r. Katarzyna Sulmowska – właścicielka Kaliszkowic wstępując do zakonu klarysek w Kaliszu zapisała wieś klasztorowi. Od tego czasu Kaliszkowice zwane dotąd Pańskie, zaczęto nazywać Kaliskimi. Zakonnice wybudowały we wsi kościół św. Rocha, który przetrwał do 1820 r., kiedy to został rozebrany. Kościół ten był w miejscu późniejszej karczmy. W 1776 r. biskup wrocławski Schaffgotsch utworzył dla dekanatów diecezji wrocławskiej znajdujących się w granicach Rzeczypospolitej urząd Komisarza biskupiego – wikarusza generalnego. Pierwszym duchownym pełniącym funkcję takiego Oficjała w 1777 r. był ks. Piotr Paweł Leon de Kaliszkowice Załuskowski – pleban mikorzyński i zarazem kanonik katedry wrocławskiej.
Po II rozbiorze rząd pruski przejął majątki kościelne. Wówczas Kaliszkowice Kaliskie dostały się w ręce rodziny Malzahnów, a następnie Zerboniego di Sposetti – Naczelnego Prezesa Wielkiego Księstwa Poznańskiego. W 1830 r. Kaliszkowice Kaliskie wystawiono na licytację. Właścicielem wsi został wtedy hrabia Atanazy Raczyński. W 1845 r. w Kaliszkowicach Kaliskich było 58 budynków i 446 mieszkańców. Spośród nich 426 katolików i 20 ewangelików. W 1908 r. liczba domów wzrosła do 107, a liczba mieszkańców wyniosła 786 osób. Zmianie uległa też struktura wyznaniowa, bowiem przynależność do wyznania katolickiego zadeklarowały 584 osoby, a do wyznania ewangelickiego 202 osoby. Wybitny polski etnograf i folklorysta Oskar Kolberg w swoim dziele “Lud” w 1876 r. w odniesieniu do Kaliszkowic Kaliskich odnotował: “Suknie sukienne granatowe, u mężczyzn i u kobiet, jasno – niebieskiemi tasiemkami obszywane. Czapki wysokie zwane kaptury. Lud w okolicy zniemczały; mało śpiewa.” W 1952 r wyodrębiono z parafii kotłowskiej parafię w Kaliszkowicach Kaliskich, a na kościół zaadoptowano dawny budynek szkolny.
Oprac. Henryk Zieliński 2011′.
Ryciny: Władysław Kościelniak
Poczet królów polskich Jana Matejki.
Urząd Miasta i Gminy Mikstat